وبینار تحول دیجیتال در نظام نگهداشت و تعمیرات در سه شنبه های دانشی

پیاده سازی و استقرار فرآیند مدیریت کار بصورت مکانیزه و دریافت و ثبت آنلاین خرابیها و عیوب شبکه توسط مشترکان و ذینفعان از طریق اسکن رمزینه پاسخ سریع یکی از کاربردهای تحول دیجیتال می باشد. در این سیستم که به صورت مکانیزه پیاده سازی گردیده است، مشترکین و عموم مردم می توانند با اسکن رمزینه پاسخ سریع که بر روی تمامی تجهیزات و دارایی ها نصب گردیده است، گزارش هرگونه مشکلات در شبکه را بصورت آنلاین گزارش نمایند. با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده، اجرای کامل این طرح می‌تواند کمک شایانی به افزایش پایداری و قابلیت اطمینان شبکه کرده و باعث افزایش رضایت‌مندی مشترکان، کاهش 70 درصدی مراجعات حضوری به ادارات برق و نیز افزایش سرعت و دقت رسیدگی به مشکلات برق مشترکان گردد. طرح تحول دیجیتال در نظام نگهداشت و تعمیرات براي اولين بار در کشور، توسط شركت توزيع نيروي برق استان خراسان رضوي در سامانه مديريت دارايي هاي فيزيكي (وب پَم) که مطابق با نظام نامه مديريت دارايي هاي فيزيكي طراحی و پیاده سازی گردیده، به اجرا در آمده است.

یکی از چالش های همیشگی در شرکت های توزیع، بهره وری پایین است برای بهبود بهره وری بایستی به اثربخشی و کارایی بصورت همزمان توجه نمود. هرم تفکر استراتژیک، یک مبنای علمی و مدیریتی برای اجرای دقیق فرآیندها در سازمان می باشد.

موضوع هفتاد و یکمین ارائه سه شنبه دانشی که توسط آقای ناصر نایب ارائه شد، تحول دیجیتال در نظام نگهداشت و تعمیرات بود. سه شنبه های دانشی یکی از محافل علمی به اشتراک گذاری تجربیات علمی و اجرایی همکاران شرکت های توزیع می باشد.

تحول دیجیتال با استفاده از نرم افزار وب پَم و فناوری  QRCode

رمزینه پاسخ سریع یا Quick Response Code یک رمزینه ماتریسی (یا بارکد دوبُعدی) است که میتوان آن را با اسکنرهای کیوآر، تلفن همراه دوربیندار و تلفن هوشمند بازخوانی کرد. این کیوآر دربردارنده چیدمانی از نقطه های مربعشکل (با نام ماژول) بر روی زمینه ای با رنگ متفاوت است. داده نهفته میتواند نوشته، نشانی وب، پیامک، شماره تلفن، اطلاعات کارت ویزیت یا هر نوع داده دیگری باشد.

دلیل استفاده از این فناوری در کدگذاری تجهیزات و دارایی های فیزیکی عبارت است از:

- سهولت چاپ و نصب رمزینه در محل و عدم نیاز به استفاده از برچسب های هوشمند یا حافظه دار

- سهولت قرائت برچسب با استفاده از تلفن همراه یا بارکدخوان های دستی ساده

- امکان اختصاص آدرس اینترنتی به برچسب، بمنظور هدایت خودکار کاربر به صفحه درج معایب یا ارسال گزارشات مربوط به تجهیزات و دارایی ها

اطلاعات دارایی ها، یک الزام برای تحول دیجیتال می باشد. زیرساخت مدیریت اطلاعات دارایی ها بر اساس درختواره دارایی ها و امکان مدیریت فیلدهای داده ای انواع دارایی ها و ثبت اطلاعات فنی، مکانی و کارکردی دارایی ها در طول چرخه عمر بصورت مکانیزه و امکان انواع گزارش گیری

پروژه مدیریت اطلاعات دارایی ها و کد گذاری دارایی ها

یکی از اقدامات مبتکرانه در شرکت توزیع استان خراسان رضوی، اجرای طرح تحول دیجیتال در نظام نگهداشت و تعمیرات است. در این طرح تمامی دارایی‌های فیزیکی به‌صورت منحصر بفرد کد گذاری شده و کد رمزینه پاسخ سریع (QR) بر روی تجهیزات نصب شده است.

علاوه بر تکنیسین‌ها و کارشناسان شرکت، مشترکان برق نیز می‌توانند با اسکن این کدها توسط دستگاه‌های تلفن همراه هوشمند یا حتی وارد کردن کد در سامانه نرم افزاری مدیریت دارایی های فیزیکی وب پَم به راحتی گزارش هرگونه عیب، مشکل و مواردی نظیر سرقت شبکه و انرژی، خاموشی، ایمنی، خرابی و ... را به همکاران شرکت به‌صورت 24 ساعته اعلام کنند. تمامی گزارشات واصله در سامانه مدیریت دارایی‌های فیزیکی (وب پَم) به صورت مکانیزه درج و تعمیرات و نگهداری مورد نیاز، مطابق فرآیند مدیریت کار (شامل مراحل شناسایی، برنامه‌ریزی، زمان‌بندی، ارجاع، اجرا و نظارت) انجام می‌شود.

1- امكان تخصيص كد منحصر بفرد به تمامي تجهيزات/دارايي ها بصورت سلسله مراتبي (Hierarchical) در سامانه و نصب كد روي تجهيز/دارايي

2- سامانه فرم ساز پيشرفته اختصاصي به منظور تعريف فيلدهاي اختصاصي هر تجهيز/دارايي و ذخيره، بازيابي و بروزرساني اطلاعات آن

3- مديريت چرخه عمر تجهيزات/دارايي ها (Life Cycle) بر اساس اطلاعات نگهداري و تعميرات ثبت شده بر اساس تجهيز/دارايي در طول دوره چرخه عمر شامل طراحي، بهره برداري، نگهداري و اسقاط/بازيافت

4- سامانه اختصاصي توليد QR Code يا رمزينه پاسخ سريع به منظور ايجاد خروجي قابل چاپ كد ها بر اساس هر نوع تجهيز/دارايي با درج رمزينه و كد منحصر بفرد و نوع آن

5- گردش مكانيزه مديريت كار مبتني بر تجهيز/دارايي بر اساس فرآيند مديريت كار سطح الزامات مدل آپتايم

6- امكان ثبت گزارشات مردمي بصورت بي نام (Guest) با اسكن رمزينه بمنظور اعلام مشكلات برقي، خاموشي ها، خرابي تجهيزات، حوادث مردمي و ساير موارد

7- امكان ثبت گزارشات دارايي محور توسط كارشناس بر اساس چرخه مديريت كار

8- امكان مشاهده مستندات ايمني با اسكن رمزينه براي هر نوع تجهيز/دارايي بمنظور مشاهده مخاطرات ايمني، ريسك ها و اقدامات كنترلي HSE قبل از شروع كار

9- امكان مشاهده مستندات و دستورالعمل هاي فني كار با تجهيز/دارايي با اسكن رمزينه براي هر نوع تجهيز/دارايي

چاپ برچسب ها با کیفیت بالا بمنظور محافظت از آن در برابر خراشیدگی، نور خورشید، رطوبت و آب خوردگی، کثیفی و گرد و خاک و سایر پارامترهای محیطی و تلاش جهت حفظ خوانایی کد با حداقل نمودن حجم رشته url کد و بالابردن ضریب خطا در قرائت برچسب انجام می شود.

رمزینه پاسخ سریع یا Quick Response Code یک رمزینه ماتریسی (یا بارکد دوبُعدی) است که می‌توان آن را با اسکنرهای کیوآر، تلفن همراه دوربین‌دار و تلفن هوشمند بازخوانی کرد. این کیوآر دربردارنده چیدمانی از نقطه‌های مربع‌شکل (با نام ماژول) بر روی زمینه ای با رنگ متفاوت است. داده نهفته می‌تواند نوشته، نشانی وب، پیامک، شماره تلفن، اطلاعات کارت ویزیت یا هر نوع داده دیگری باشد. چاپ برچسب ها با کیفیت بالا بمنظور محافظت از آن در برابر خراشیدگی، نور خورشید، رطوبت و آب خوردگی، کثیفی و گرد و خاک و سایر پارامترهای محیطی و تلاش جهت حفظ خوانایی کد با حداقل نمودن حجم رشته url کد و بالابردن ضریب خطا در قرائت برچسب

نرم افزار وب پَم بطور گسترده و مکانیزه امکان مدیریت اطلاعات دارایی ها را مطابق با سند الزامات نرم افزار مدیریت دارایی های فیزیکی فراهم می آورد. از طریق این سامانه می توان اطلاعات دارایی ها را ثبت و گزارشگیری نمود. برخی از امکاناتی که نرم افزار وب پَم در رابطه با مدیریت اطلاعات دارایی ها دارد عبارت است از:

• مدیریت نوع فیلدها: در این بخش می توان انواع فیلدهای قابل ورود را با درج کنترلر مورد نظر، مدیریت نمود.
• مدیریت منوی دارایی: در این بخش می توان گزینه هایی که با اسکن دارایی بصورت مردمی یا برای کارشناس بسته به سطح دسترسی تعریف شده نمایش داده می شود را تعریف نمود یا تغییر داد
• مدیریت گزینه های فرم: بر اساس هر نوع مشخصه تجهیز که بصورت لیستی (نظیر لیست کشویی، دکمه رادیوئی، گزینه های انتخابی و ...) می باشد امکان تعریف آن مشخصات می باشد. بعنوان مثال انواع ظرفیت ترانس
• مدیریت مشخصه های تجهیز: برای هر نوع تجهیز می توان انواع مشخصات مورد نظر را تعریف نمود. بعنوان مثال برای پایه می توان طول، قدرت کشش و سایر مشخصات را تعریف نمود.
• مدیریت نوع تجهیزات: در این منو امکان مدیریت کامل و ویرایش انواع تجهیزات قابل نصب در شبکه و تعیین نوع شبکه بالادستی وجود دارد. در منوی دیگری امکان مدیریت انواع شبکه بالادستی نیز موجود است.
• چاپ QR : در این منو امکان تعریف ابعاد کاغذ قابل چاپ برای برچسب ها وجود دارد.
• مدیریت برچسب های QR : در این منو می توان سایز برچسب ها و تنظیمات المان های داخل برچسب نظیر رمزینه، کد، نوع تجهیز و ... را انجام داد.

نحوه کدگذاری دارایی های فیزیکی

سیستم ساخت کد بصورت سریالی در سامانه مدیریت دارایی های فیزیکی و وارد کردن لیست دارایی ها در سامانه مدیریت دارایی های فیزیکی از ارکان اصلی فرآیند کد گذاری و ثبت دارایی های فیزیکی می باشد.

بدین منظور، ابتدا بر اساس یک الگوریتم مشخص، کدهای مخصوص برای هر نوع تجهیز، در سامانه تولید می شوند و همزمان لیست دارایی ها نیز در سامانه وارد می شوند. در مرحله بعد، با استفاده از مکانیزم های نرم افزاری در اولین اسکن رمزینه (پس از نصب در محل برچسب) اطلاعات رمزینه با اطلاعات دارایی تطبیق داده شده و لذا رمزینه متعلق به دارایی خواهد شد.

پس از چاپ رمزینه ها، نوبت به ثبت دارایی در سامانه و اختصاص کد به دارایی می رسد که این مرحله شامل موارد زیر می باشد:

- اسکن کد پاسخ سریع در محل، پس از نصب: در این مرحله رمزینه بلافاصله پس از نصب روی تجهیز توسط اسکنر یا تلفن همراه یا اپلیکیشن مربوطه اسکن می شود.

- اتصال برچسب به دارایی: در این مرحله بعد از اسکن رمزینه، لیست دارایی ها و تجهیزاتی که پیشتر در سامانه ثبت شده اند نمایش داده می شود و کاربر دارایی مورد نظر را از لیست انتخاب می نماید.

- ثبت دارایی: در این مرحله کاربر به صفحه ثبت اطلاعات اصلی دارایی نظیر محل نصب، توضیحات و پارامترهای اصلی هدایت می شود و ورود اطلاعات را انجام می دهد.

- ورود مشخصات دارایی: در این مرحله کاربر وارد صفحه ثبت مشخصات دارایی می شود و مشخصات دارایی را با توجه به فیلدهای اطلاعاتی مشخص شده در سامانه برای هر نوع تجهیز/دارایی وارد می نماید.

پروژه های تحول دیجیتال اجرا شده در شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان رضوی

با توجه به مزایای بسیار زیاد استقرار پروژه های تحول دیجیتال و ارزش افزوده ای که برای سازمان و دینفعان ایجاد می کنند، پیاده سازی و استقرارر این پروژه ها در دستورکار شرکت قرار گرفت و پیاده سازی آنها از سال 1397 آغاز شد. یکی از مهم ترین ویژگیهای این پروژه ها پیاده سازی آنها در بستر نرم افزار وب پم و زیرساخت کدگذاری انجام شده با استفاده از فناوری qrcode می باشد.

بستر کدگذاری دارایی های که توسط فناوری qrcode و با استفاده از یک آدرس ساده اینترنتی (URL) متصل به نرم افزار مدیریت دارایی (وب پم) ایجاد شده است، پتانسیل ایجاد کاربردهای بسیار زیادی را درشرکت توزیع دارد. برخی از پروژه های اجرا شده به واسطه این زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری عبارتند از:

1- تحول دیجیتال در نظام نگهداشت و تعمیرات

2- تحول دیجیتال در نظام ایمنی، بهداشت و محیط زیست

3- تحول دیجیتال در قرائت و قبض سبز

در این ارائه، پروژه تحول دیجیتال در نظام نگهداشت و تعمیرات تشریح می گردد.

پر واضح است که در دنیای امروز کمبود منابع و افزایش تقاضا باعث شده که تقریبا تمامی کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه برای حفظ منابع شان و پاسخگوی نیازها و تامین رفاه اجتماعی به افزایش بهره وری توجه ویژه دارند.

بهره‌ وری تلفیقی از کارایی و اثربخشی است. کارایی یا Efficiency    نسبت ستانده به نهاده و اثربخشی Effectiveness نسبت خروجی به هدف تعیین شده می باشد. کارایی ماهیت کمی و اثربخشی کاهیت کیفی دارد و باید هر دو را در کنارهم داشته باشیم تا بهره وری حاصل گردد. بعبارتی بهره وری، درست انجام دادن کارهای درست است.

اجازه ورود تجهیز معیوب به چرخه کار داده نشود. تجهیزات معیوب و انجام ناصحیح عملیات سبب تحمیل هزینه های غیرضروری و اضافی در شرکت ها می گردد و بایستی با اتخاذ یک استراتژی صحیح و با کمک یک مدل کارآمد (مانند مدل آپتایم) تجهیزات معیوب موجود شناسایی و جایگزین گردد و اصولا

یکی از بهترین روش های افزایش بهره وری حذف اتلاف هاست و همانطور که بیان شد، مدیریت کار بهترین روش حذف اتلاف ها می باشد. مدیریت کار به این معناست که انجام کاردرست، به شیوه درست و در زمان درست را تسهیل کنیم. مدیریت کار بر این موضوع تمرکز دارد که در تلاش برای رسیدن به اهداف سازمانی، بیشترین کارایی را از منابع انسانی بدست آورد. دو بخش مهم مدیریت کار، برنامه ریزی و زمانبندی می باشد. برنامه‌ریزی نگهداری و تعمیرات بر "چه کاری" و "چگونگی انجام" آن‌ها تمرکز دارد و در حین برنامه‌ریزی کار‏هایی که باید انجام شوند، منابع و فعالیت‏های مورد نیاز نیز شناسایی می‏شوند. زمانبندی بر "چه زمانی" و "توسط چه کسی" تمرکز دارد تا اطمینان حاصل گردد که کار انجام نخواهد شد مگر اینکه تمامی منابع مورد نیاز برای انجام کار بدون تاخیر قابل اجتناب آماده ‏باشند.

برنامه‌ریزی و زمانبندی مؤثر، تأثیر زیادی بر افزایش مقدار کاری که ارزش افزوده تولید می‏کند دارند. گاهی ممکن است که بدلیل موقعیت اضطراری لازم شود که کاری بلافاصله انجام گردد، اما برنامه‌ریزی و زمانبندی بسیار کارآمد‏تر می‏گردد وقتی که بر حذف تاخیرات قابل اجتناب (شامل انتظار برای قطعه، اطلاعات، ابزار مخصوص، زمانهای اضافی صرف شده برای نقل مکان) تمرکز می­شود.

فرآیند کلی و استاندارد مدیریت کار مطابق مدل آپتایم در شکل زیر آمده است. همانگونه که در این شکل قابل مشاهده می باشد، فرآیند مدیریت کار از 6 مرحله شناسایی، برنامه ریزی، زمانبندی، ارجاع، اجرا و یادگیری تشکیل شده است. این فرآیند در صورت اجرای صحیح، بهبود کارایی و اثربخشی را تضمین می نماید.

پایه و ستون اصلی پروژه مدیریت دارایی ‌های فیزیکی به عنوان پروژه‌ای برای بهبود نگهداشت و افزایش بهره‌وری از سرمایه ‌ها و دارایی ‌های فیزیکی موجود سازمان‌، زیر پروژه مدیریت کار می باشد. به بیان دیگر  نقطه آغازین پیاده سازی سیستم مدیریت دارایی های فیزیکی، تدوین و پیاده سازی سیستم مدیریت کار در تمامی مراحل چرخه عمر دارایی می باشد. برای پیاده سازی این سیستم حیاتی و تاثیر گذار، الزامات زیر مورد نیاز می باشد:

• پیاده سازی ساختار گروه برنامه ریزی (planning)
• ساختاردهی واحدهای نگهداری و تعمیرات
• پیاده سازی سامانه مدیریت کار
• تدوین برنامه کار استاندارد
• پیاده سازی نظام آراستگی 5S
• پیاده سازی چرخه استاندارد مدیریت کار به عنوان فرایند اصلی
• برگزاری جلسات هماهنگی بهره برداری ، نت و گروه برنامه ریزی
• پیاده سازی شاخص های کلیدی عملکرد
• پیاده سازی سیستم نظارت
• برنامه ریزی Planning، بهره برداری Operation، نگهداری و تعمیرات Maintenance و نظارت Supervision، جزو نقش های بسیار مهم در پیاده سازی سیستم مدیریت کار می باشد.

چهار نقش برنامه ریزی Planning، بهره برداری Operation، نگهداری و تعمیرات Maintenance و نظارت Supervision، در صورتی که به درستی در فرآیند قرار بگیرند، می توانیم اجرای سیستم مدیریت کار را تضمین کنیم.

به محض وارد کردن کد دارایی یا اسکن QRCode  نصب شده روی تجهیز، صفحه ثبت گزارشات مشکلات نمایش داده می شود. این صفحه عمومی است و بدون نیاز به نام کاربری و رمز عبور باز می شود و امکان ثبت هرگونه گزارش توسط مردم و مشترکین توسط این منو قابل انجام است. با استقرار سامانه مکانیزه مدیریت دارایی‌های فیزیکی و با استفاده از فناوری کیوآر کد، گزارش مشکلات برقی و خرابی شبکه‌ها و تاسیسات توزیع برق، به‌صورت آنلاین (برخط) برای شهروندان مهیا می شود. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایی که همواره شرکت‌های توزیع نیروی برق با توجه به گستردگی و پراکندگی شبکه‌ها با آن مواجه‌اند، شناسایی به‌موقع مشکلات و معایب شبکه به منظور حصول اطمینان از پایداری شبکه و تامین برق مستمر و مطمئن برای مشترکان برق و از همه مهم‌تر دریافت گزارش و رفع سریع مشکلات برقی است که طریق سامانه مدیریت اطلاعات دارایی ها فراهم می گردد.

پس از ثبت گزارش، فرآیند مدیریت کار با ثبت گزارش توسط مامور برق منطبق با گزارش ثبت شده توسط مشترک درج می گردد و پس از ثبت درخواست کار فرآیند مدیریت کار مطابق با فرآیند مدیریت کار، که مدل  بومی سازه شده مدیریت کار استاندارد است، انجام می شود.

با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده، اجرای کامل این طرح می‌تواند کمک شایانی به افزایش پایداری و قابلیت اطمینان شبکه کرده و باعث افزایش رضایت‌مندی مشترکان، کاهش 70 درصدی مراجعات حضوری به ادارات برق و نیز افزایش سرعت و دقت رسیدگی به مشکلات برق مشترکان گردد. طرح تحول دیجیتال در نظام نگهداشت و تعمیرات براي اولين بار در کشور، توسط شركت توزيع نيروي برق استان خراسان رضوي در سامانه مديريت دارايي هاي فيزيكي (وب پَم) كه با توان همكاران شرکت و مطابق با نظام نامه مديريت دارايي هاي فيزيكي طراحی و پیاده سازی گردیده، به اجرا در آمده است.

مشترک پس از ثبت نام می تواند در هر لحظه با ورود به سامانه مدیریت دارایی های فیزیکی (وب پم) وضعیت اجرای گزارش ثبت شده خود را مطابق فرآیند مدیریت کار مشاهده و پیگیری نماید.

جهت دانلود ویدئوی ارائه اینجا کلیک کنید.