مدیریت دارایی های سازمان (Enterprise Asset Management) به مدیریت نگهداری از داراییهای فیزیکی یک سازمان، در دوران چرخه حیات هر یک از این داراییها اطلاق میشود.
مدیریت دارایی سازمانی مراحلی چون طراحی، ساخت، راهاندازی، عملیات، تعمیر و نگهداری، بروزرسانی یا تعویض و اسقاط تجهیزات و دارایی های فیزیکی (Physical Assets) را که از آن به عنوان چرخه عمر دارایی یاد می کنیم، پوشش میدهد. این داراییها در شرکت های توزیع، تجهیزات و تاسیسات الکتریکی، ساختمانهای اداری و پست های توزیع، تجهیزات عایقی و هرگونه تجهیزاتی که در شبکه توزیع (شامل سطح فشارمتوسط و فشارضعیف) مورد استفاده می باشد را دربر می گیرد. مدیریت چرخه عمر داراییهای فیزیکی در شرکت های توزیع، برای مدیریت نیازمند برنامهریزی، اجرای دقیق و مکانیزاسیون میباشد.
سیستم کامپیوتری مدیریت تعمیرات (CMMS) یا سیستم کامپیوتری مدیریت تعمیرات و اطلاعات (CMMIS) یک پایگاه داده کامپیوتری از اطلاعات راجع به فعالیتهای تعمیراتی یک سازمان را مدیریت و اجرا میکند. هدف از این اطلاعات کمک به پرسنل تعمیرات برای انجام موثرتر وظایفشان است (برای مثال تعیین اینکه کدام دستگاهها به تعمیر احتیاج دارند یا کدام انبارها قطعه مورد نیاز را دارند). همچنین این اطلاعات میتواند به مدیریت کمک کند که تصمیمات آگاهانه تری بگیرد (برای مثال با محاسبه هزینه تعمیر خرابی و مقایسه با هزینه تعمیرات پیشگیرانه برای هر دستگاه که ممکن است به تخصیص بهتر منابع منجر شود). اطلاعات CMMS را میتوان برای وضع رویههای اجباری نیز مورد استفاده قرار داد. هر سازمانی که بخواهد روی تجهیزات یا داراییهایش تعمیرات انجام دهد، میتواند از بستههای CMMS استفاده کند. برخی از بستههای CMMS بر بخشهای خاص صنعت تمرکز دارند (برای مثال تعمیرات ناوگان حمل و نقل یا تأسیسات بهداشت و درمان). برخی دیگر از محصولات عمومی ترند. بستههای CMMS میتوانند گزارشهای وضعیتی و اسناد معرف جزئیات یا خلاصه فعالیتهای تعمیراتی را تولید کنند. با پیچیدهتر شدن بسته نرمافزاری، امکانات تحلیلی نیز گستردهتر میشود. بسیاری از بستههای CMMS میتوانند بر مبنای وب (Web based) باشند (یعنی شرکت فروشنده محصول، میزبانی آن را بر یک سرور خارجی بر عهده داشته باشد)، یا بر مبنای شبکه محلی (LAN based) بنا شده باشند (یعنی شرکت خریدار نرمافزار میزبانی محصول را روی سرور داخلیش بر عهده داشته باشد) بستههای CMMS ارتباط نزدیکی با بستههای مدیریت تأسیسات به کمک کامپیوتر (اصطلاحاً نرمافزار مدیریت تأسیسات) دارند و برای بسیاری از سازمانها، این دو یکسانند. سیستم مدیریت دارایی های سازمانی (EAMS) یکی از انواع پیشرفته سامانه های پشتیبانی و مدیریت (Management and Support System) می باشد که علاوه بر وظایف شرح داده شده برای سیستم های کامپیوتری مدیریت تعمیرات (CMMS)، امکان مدیریت دارایی های سازمان را نیز دارا می باشد. سامانه های مدیریت دارایی های سازمانی (EAMS) بعنوان اصلی ترین سامانه نرم افزاری در شرکت های دارایی محور (نظیر شرکت های تولید، انتقال و توزیع نیروی برق، آب و فاضلاب، نفت، پتروشیمی، گاز، مخابرات و ...)، وظایف بسیار مهمی در سازمان دارند. مدیریت اطلاعات دارایی ها، مدیریت تعمیرات و نگهداری، مدیریت عملکرد و گزارشات، مدیریت منابع انسانی و گروههای اجرایی و مدیریت چرخه عمر تجهیزات و دارایی ها از مهمترین وظایف سامانه های نرم افزاری مدیریت دارایی های سازمانی (EAMS) می باشد.
سامانه نرم افزاری مدیریت دارایی های فیزیکی وب پَم یک سامانه نرم افزاری مبتنی بر استاندارد های مدیریت دارایی های فیزیکی و دارای تاییدیه فنی از سازمان فناوری اطلاعات ایران به شماره 1321 می باشد که توانسته است گواهینامه های فنی و تاییدیه های زیادی را در این زمینه به دست آورد. این سامانه بصورت تحت وب طراحی و پیاده سازی شده و امکانات متعددی را بمنظور مدیریت دارایی ها و نگهداری و تعمیرات مکانیزه دارایی ها و تجهیزات دارا می باشد. این نرم افزار بر اساس مدل آپتایم و الزامات این مدل شامل مدیریت کار، مدیریت عملکرد، مراقبت های پایه و مدیریت انبار و قطعه یدکی پیاده سازی گردیده است. استقرار نرم افزار های مدیریت دارایی های سازمانی (EAM) یکی از چالش های مهم در اینگونه نرم افزارها در شرکت های دارایی محور می باشد. برای استقرار سامانه مدیریت دارایی های فیزیکی (وب پَم)، از یک مدل 12 مرحله ای استاندارد استفاده گردیده است. پیاده سازی و استقرار کامل نرم افزارهای پشتیبان نگهداری و تعمیرات، یکی از مهمترين و حتی پر چالش ترین تغییرات در یک سازمان دارایی محور است که نیازمند صرف وقت و حوصله فراوان می باشد. اگر این سیستمها را مطابق برنامه پیادهسازی و از آنها استفاده شود، در مدیریت مؤثر کارها و دستیابی به نتایج مدنظر، کمک بسیار زیادی به سازمان می نماید، اما متاسفانه اکثر سازمان ها از کمتر از 30 درصد قابلیت هاي EAMS خود استفاده می کنند و این آمار بدان معنی است که فرایند های نگهداری و تعمیرات در سیستم نرم افزاریشان آنطور که باید کارامد تعریف یا پیاده سازی نشده است. سامانه نرم افزاری وب پَم به گونه ای طراحی و پیاده سازی شده است که علاوه بر کاربرپسندی بسیار خوب و طراحی ماژولار، امکان سفارشی و بومی سازی امکانات مختلف را در نرم افزار فراهم نموده و باعث افزایش درصد استقرار سامانه در سطوح مختلف سازمان خواهد شد.
برخی از امکانات سامانه نرم افزاری مدیریت دارایی های فیزیکی (وب پَم) عبارتند از:
- مدیریت کار مکانیزه
- مدیریت عملکرد و موتور تولید گزارشات سفارشی
- مدیریت انبار و قطعه یدکی
- مدیریت نگهداری و تعمیرات تجهیزات و دارایی ها
- مدیریت هزینه چرخه عمر
- مدیریت اطلاعات دارایی ها و کدگذاری دارایی ها
- مدیریت تولید، چاپ و نصب برچسب دارایی ها
- پشتیبانی آنلاین کاربران
- مدیریت آنلاین گزارشات مردمی و دارایی محور (بر اساس دارایی)
- مشاهده و مدیریت دستورالعمل های فنی، ایمنی، نگهداری و تعمیرات دارایی ها
- مدیریت منابع انسانی و گروه های اجرایی سازمان
سامانه نرم افزاری مدیریت دارایی های فیزیکی وب پَم مبتنی بر استاندارد IEC61968 و نظام نامه مدیریت دارایی های فیزیکی طراحی و پیاده سازی گردیده است و موفق که کسب تاییدیه فنی از سازمان فناوری اطلاعات نیز شده است.
سامانه نرم افزاری مدیریت دارایی های فیزیکی وب پَم همچنین موفق شده است گواهینامه ارائه مقاله را در اولین کنفرانس بین المللی مکانیک، برق و علوم مهندسی کسب نماید و در سایت مرجع دانش (Civilica) نیز نمایه گردد. آدرس نمایه این مقاله عبارت است از https://civilica.com/doc/1219519/ که با کلیک بر روی گزینه دانلود مقاله، قابل دانلود هم می باشد. این سامانه در پانزدهمین همایش بین المللی مدیریت دارایی های فیزیکی نیز در طی دو سخنرانی با عناوین 1- کدگذاری تجهیزات و مدیریت اطلاعات داراییهای فیزیکی در شرکتهای توزیع برق و 2- بومی سازی و استقرار بهینه فرآیند مدیریت کار مدل آپتایم در شرکتهای توزیع برق، ارائه گردید.